Զեկույց «Կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու հիմնախնդիրները 2016 թվականի հուլիսի 17-30 իրադարձությունների համատեքստում» 

Սույն հետազոտությունն իրականացվել է 2017թ.-ին «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» հասարակական կազմակերպության կողմից՝ «Բաց հասարակության հիմնադրամներ»-Հայաստան և «Ժողովրդավարության ազգային հիմնադրամ» կազմակերպությունների աջակցությամբ:

Հետազոտության նպատակն է ուսումնասիրել և վեր հանել Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում 2016 թվականի հուլիսի 17-30-ը քաղաքացիների մասնակցությամբ հավաքների ընթացքում կատարված ենթադրյալ հանցագործությունների առնչությամբ հարուցված քրեական գործերի շրջանակներում կալանավորումը՝ որպես խափանման միջոցի կիրառման պրակտիկայի խնդիրները:

Հետազոտության շրջանակներում կատարվել է վարույթն իրականացնող մարմինների միջնորդությունների, առաջին ատյանի դատարանների որոշումների, ինչպես նաև դրանց դեմ բերված վերաքննիչ, նաև վճռաբեկ բողոքների ու համապատասխանաբար վերաքննիչ ու վճռաբեկ դատարանների որոշումների՝ մարդու իրավունքների միջազգային չափանիշներին համապատասխանության ուսումնասիրություն:

Ուսումնասիրության են ենթարկվել նաև նախաքննության ընթացքում մեղադրյալների նկատմամբ կիրառված կալանքի ժամկետը երկարացնելու մասին վարույթն իրականացնող մարմնի միջնորդությունները և դատարանների որոշումները: Այն չի ներառել դատական քննության ընթացքում ամբաստանյալներին անազատության մեջ պահվելու հետ կապված խնդիրները:

Տվյալ ուսումնասիրության կարևորությունը պայմանավորված է մեղադրյալներին մեղսագրվող հանցագործությունների բնույթով, ինչպիսիք են զանգվածային անկարգություններ կազմակերպելը կամ դրան մասնակցելը և իշխանության ներկայացուցչի դեմ բռնություն գործադրելը, ինչպես նաև այն հանգամանքներով, որոնք նախորդել են անձանց կողմից ենթադրյալ հանցագործությունների իրականացմանը: Այս առնչությամբ կարևորվում է նաև որպես մեղադրյալ ներգրավված անձանց իրավունքների սահմանափակման իրավաչափության նկատմամբ հասարակական վերահսկողության անհրաժեշտությունը:

Հետազոտությունը բաղկացած է երկու բաժիններից, որոնք անդրադառնում են՝

1. կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելուն վերաբերող Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի ձևավորած սկզբունքներին և Հայաստանի Հանրապետության դեմ կայացված որոշումներին, ինչպես նաև ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշումներն,
2. հարուցված քրեական գործերի շրջանակներում մեղադրյալների նկատմամբ կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու, կալանավորման ժամկետը երկարացնելու վերաբերյալ որոշումների վերլուծությանը և վերհանված խնդիրներին:

Հետազոտությունն ամփոփվում է արձանագրված խնդիրների լուծմանն ուղղված առաջարկություններով:

Զեկույց «Կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու հիմնախնդիրները 2016 թվականի հուլիսի 17-30 իրադարձությունների համատեքստում»