2019թ. հուլիսի 4-ին Մեդիա կենտրոնում տեղի ունեցավ «Սահմանադրական փոփոխությունների հարցը իշխանությունների օրակարգում» թեմայով քննարկումը:
Քննարկման բանախոս էր նաև «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների»ՀԿ նախագահ Հայկուհի Հարությունյանը:
Քննարկումը միտված էր հասկանալու, թե գործող իշխանությունների կողմից ինչու են ուշանում կամ դանդաղում Սահմանադրական փոփոխություններին ուղղված քայլերը:
Անդրադառնալով ՀՀ կառավարության կողմից Սահմանադրական փոփոխությունների կամ բարեփոխումներին ուղղված քայլերի ուշացմանը՝ Հ. Հարությունյանը ասաց, որ որպես քաղհասարակության ներկայացուցիչներ սպասում են գործող իշխանության պարզաբանումներին կամ բացատություններին:
«Հնչել են կարծիքներ տարբեր իրավաբանների կողմից, որը ես չեմ կիսում, որ Սահմանադրության փոփոխությունը կամ տեղի ունեցող հանրաքվեի չեղարկումը ավելորդ ցնցումներ և խնդիրներ կառաջացնեին մեր հասարակության մեջ»-ասաց Հ. Հարությունյանը:
Հ. Հարությունյանի կարծիքով՝ եթե ընդունենք, որ ՀՀ Սահմանադրությունը չէր փոփոխվելու, այդ դեպքում առնվազն գործադիր իշխանությունները պետք է ունենային լայնածավալ բարեփոխումների օրակարգ, որտեղ այն խնդիրները, որոնք պարբերաբար ի հայտ էին գալիս մեր հասարակությունում, պետք է այդքան չհասունային և գործադիր իշխանության կողմից տարվող քաղաքականության միջոցով պետք է հասարակությունը բերվեր հարմոնիզացիայի այն մակարդակի, որը հնարավորություն կտար Սահմանադրական փոփոխությունների իրականացմանը:
Հ. Հարությունյանը պնդում է, որ այսօր մենք չունենք լայնածավալ բարեփոխումների օրակարգ և չունենք քննարկումների հարթակ Սահմանադրական փոփոխությունների վերաբերյալ: Այս համատեքստում զարգացման ի՛նչ հնարավոր սցենար ունի իշխանությունը՝ այս պահին հայտնի չէ, որովհետև կարծես թե դրա շուրջ քննարկումները ևս բացակայում են:
«Անընդհատ լսում ենք դատաիրավական բարեփոխումների ուղղությամբ հայտարարություններ, որոնք իսկապես առաջնային են, բայց դրա ուղղությամբ ևս գործուն քայլեր չկան: Այսինքն՝ մենք ունենք հռչակագրային մակարդակում պաբերաբար արվող հայտարարություններ, բայց դրանց իրականացման ուղղությամբ գործուն քայլեր տեսանելի չեն»-ասաց Հ. Հարությունյանը:
Հ. Հարությունյանի խոսքերով, այն համատեքստում, որում Սահմանադրությունը ընդունվել է, այն ունեցել է այլ նպատակայնություն, և դրա նպատակն է եղել վերարտադրել նախկին նախագահին վարչապետի պաշտոնում:
«Արդյո՞ք գործող իշխանությունը ուզում է և նպատակահարմար է գտնում տեղավորվել ոչ իր նպատակայնության համար մշակված այդ փաստաթղթի շրջանակներում, ստացվում է՝ այսօր մենք ցավոք ունենում ենք դրական պատասխան, որովհետև հակառակի ուղղությամբ դեռ քայլեր չկան»-ավելացրեց Հ. Հարությունյանը:
Մեր կողմից ներկայացված կարծիքները մեղադրանքներ չեն՝ ուղղված գործող իշխանություններին, այլ պատրաստակամություն և աջակցության առաջարկություն, որպես երկար տարիների փորձառություն և՛ մասնագիտացում ունեցող կազմակերպությունների, և՛ ինստիտուտների:
Հ. Հարությունյանի խոսքերով վեթինգի իրականացման առումով որոշումների կայացման ժամանակ ևս բախվելու ենք Սահմանադրական արգելքների: «Դրա որպես ենթաբաղադրիչ նշվել է, որ այդ գործողությունները իրականացվելու են Բարձրագույն դատական խորհրդի կողմից: Բարձրագույն դատական խորհրդի կազմավորման և լիազորությունների առնչությամբ կան օրենսդրական կարգավորումների խնդիրներ: Նույնսիկ Վենետիկի հանձնաժողովի կողմից արված դիտարկումները՝ Սահմանադրական օրենքի և դատական օրենսգրքի վերաբերյալ, մնացել են չհասցեագրված: Այսօր գործող Դատական օրենսգիրքը արդեն խնդրահարույց է զուտ Բարձրագույն դատական խորհրդի գործունեության տեսանկյունից: Բարձրագույն դատական խորհրդի որոշումների կայացման մեխանիզմների առնչությամբ մտահոգությունը արդեն բարձրացված են եղել և եթե մենք այս շտկումները չենք իրականացնելու և Բարձրագույն Դատական խորհրդի վրա դնելու ենք նոր լիազորություններ՝ դատավորների զտման, ատեստավորման, գնահատման, դա ավելի է մեծացնելու այն անհանգստաությունը և մտահոգությունը, որ գործընթացների, իրավունքի գերակայության և իրավական պետությանը հատուկ սկզբունքների տեսանկյունից գուցե և իրենց չարդարացնեն»:
Հ. Հարությունյանը տեղեկացրեց, որ «Իրավունքների պաշտպանութուն առանց սահմանների» ՀԿ կողմից հրապարակել է դատավորների թեկնածուների որակաորման քննությունների դիտարկումների վերաբերյալ պատրաստված հաշվետվություն, որտեղ բավարար չափով խնդիրներ են դուրս բերվել:
«Նույնիսկ անձանց փոփոխությունը դատական համակարգում երաշխիք չի հանդիսանալու, որ նոր նշանակումները իրականացվելու են այնպես, որ ապահովվի այդ անբասիր կենսագրությունը մասնագիտական համապատասխան հմտությունները ունեցող անձանց համար: Միայն գրավոր որակավորման ստուգման գործընթացում օրենսդրական կագավորումները այնքան թերի են, որ հնարավորություն են ընձեռնում վերջնական որոշում կայացնող մարմնին, որը հանդիսանում է ԲԴԽ-ն կայացնել որոշում այնպես ինչպես յուրաքանչյուր անդամ այնտեղ նստած իր ներքին համոզմունքը կձևավորի: Նույնիսկ մասնագիտական ոլորտում առավելագույն միավորներ ստացած հավակնորդը, միևնույն է, բանավոր ստուգման ժամանակ ԲԴԽ կողմից կարող է որպես դատավոր չնշանակվել: Այդ որոշման կայացման համար որևէ հիմանավորում չկա, որը հասանելի լինի թեկնածուին, որը կկարողանա հասկանալ, թե ինչ պատճառով ԲԴԽ կոնկրետ անդամը իր բանավոր հարցազրույցի ժամանակ կայացրել է նման որոշում:
«Տարբեր հարթակներից, միջազգային կառույցների գնահատման արդյունքում ընդհանուր առմամբ նույն պատկերին
«Փաստացի մեկ նամակի միջոցով կարևորագույն պաշտոններ զբաղեցնող անձինք իրենց լիազորությունները
«Մի վնասիր սկզբունքը կարևոր է։ Ոչ մեկս էլ չենք ուզում
«Ցավալի և մտահոգիչ է, որ Ադրբեջանը ծանուցել է Կարմիր Խաչի
